Travertijn

Uit: nieuwsbrief februari 2018

Je zou bijna kunnen spreken van een rage, zoveel cursisten zijn er op dit moment aan het werk in rode travertijn. Een mooie steen, maar lastig door de gelaagdheid en omdat de hardheid varieert. Hieronder wat achtergrondinformatie over dit materiaal, met lekker veel plaatjes.

Travertijn of travertin is een kalksteen die gevormd wordt door de afzetting van kalk uit water bij warme bronnen of geisers. Travertijn ontstaat wanneer het CO2-gehalte in het water lager wordt (bijvoorbeeld door een stijging van de temperatuur) en kalk neerslaat. Takjes, bladeren en ander materiaal dat in dit water valt en later verteert, veroorzaken de kenmerkende onregelmatige gaatjes die in de steen aanwezig zijn.

Travertijn kan wel buiten staan, maar is zeer gevoelig voor water (erosie door zure regen) en heeft snel last van algaanslag. Ingesijpeld water kan er niet gemakkelijk uit, daardoor kan de steen kapotvriezen bij strenge vorst.

Vindplaatsen zijn bijvoorbeeld: Tivoli ten oosten van Rome, de Mammoth Hot Springs in Yellowstone en Pamukkale in Turkije. Om maar even wat toeristische tips te noemen.

Travertijn wordt al vele eeuwen als bouwmateriaal gebruikt, bijvoorbeeld in vloeren, wandbekleding, trappen en beeldhouwwerk. Het Colosseum in Rome is deels opgebouwd uit travertijn.

Colosseum 2003 07 09

Zo ook de Trevifonetein in Rome, die grotendeels is opgetrokken uit travertijn uit de omgeving van Tivoli.

Trevifontein paarden 3

In Nederland is onder meer het Nationaal Monument op de Dam in Amsterdam opgebouwd uit travertijn. Het is eind twintigste eeuw volledig gedemonteerd en delen ervan, zoals de beelden, de leeuwen en de topbekleding van de naald, zijn in Duitsland geïmpregneerd met acrylhars. De steensoort is in het Nederlandse klimaat onvoldoende weervast gebleken.

Monument dam Amsterdam